Toenemend aantal schulden onder jongeren

Hoe ontstaan schulden onder jongeren?

Vanaf het 18^e levensjaar verandert er voor jongeren veel. Zo wordt van hen verwacht dat zij zelf verantwoordelijk zijn voor hun eigen financiën en daarbij voldoende kennis hebben om zelf beslissingen hierover te kunnen nemen.

Helaas gaat dit niet altijd goed. Zo is volgens het BKR één op de zeven mensen met betalingsproblemen jonger dan 30 jaar. Veel jongeren in de leeftijd van 18 tot 27 jaar gaan in die periode ook voor het eerst op zichzelf wonen. Een mooie en tevens belangrijke stap, maar helaas niet altijd zonder financiële consequenties.

Het gevolg is dat steeds meer jongeren met schulden zitten. Schulden onder jongeren kunnen op verschillende manieren ontstaan. Zo zijn er:

• Schulden door overbesteding

• Schulden door onwetendheid

• Onderhandse schulden

Schulden door overbesteding

Schulden door overbesteding ontstaan op het moment dat er meer geld uitgegeven wordt dan er binnenkomt. Het voornaamste probleem aan deze vorm van schulden is dat de schulden en daarmee de financiële problemen blijven oplopen. Vaak zonder dat de jongeren met schulden die het betreft het in de gaten hebben.

Denk bij overbestedingsschulden aan schulden onder jongeren die ontstaan bij aankopen op afbetaling, bijvoorbeeld met een creditcard. Er is niet altijd voldoende zicht op de volledige situatie, waardoor het snel uit de hand kan lopen. Pas wanneer het al te laat is, en de aanmaningen hebben zich opgestapeld, wordt er actie ondernomen.

Schulden door onwetendheid

De volwassen leeftijd bereiken betekent voor jongeren veel zaken zelf regelen. Het komt echter regelmatig voor dat jongeren niet weten wat te doen in deze situatie of dat ze überhaupt iets moeten doen. Zij hebben de noodzaak hiervoor niet vanuit hun opvoeding meegekregen. Jongeren betalen veel met de pinpas en mogen, indien zij daarom verzoeken, rood staan bij de bank. Het letterlijk leeglopen van een portemonnee is voor hen dus niet zichtbaar. De pinpas is immers gewillig. Zo ervaren zij niet dat ze meer uitgeven dan dat zij eigenlijk aan kunnen. Het ontbreekt deze jongeren aan het financiële inzicht dat zij nodig hebben, waardoor de schulden oplopen. 

Jongeren met schulden door onwetendheid komen met enige regelmaat in de problemen door een uitkering en/of een verzekering.  Er is niet altijd voldoende besef dat zij geen recht meer hebben op een specifieke uitkering. Zo komt het voor dat jongeren bijvoorbeeld hun zorgtoeslag te lang door laten lopen, terwijl ze er eigenlijk geen recht meer op hebben. Afhankelijk van de hoogte van de toeslag en de duur kan dit al gauw oplopen tot een schuld van duizenden euro’s. De weg naar de schuldhulpverlening lijkt daardoor verder weg dan ooit.

Onderhandse schulden

Een belangrijk aandachtspunt zijn de onderhandse schulden, ofwel de schulden in de informele sfeer. Dat zijn doorgaans jongeren met schulden bij familie of vrienden. In de meeste gevallen gaat het hier om onschuldige bedragen, maar ook onschuldige bedragen kunnen al gauw oplopen.

De groep jongeren met onderhandse schulden is over het algemeen niet bekend bij de hulpverlening. Om die reden is het erg lastig deze doelgroep te bereiken met behulp van vroegsignalering. Een goede voorlichting, gericht op schuldpreventie en zelfredzaamheid, is dan de beste oplossing.

Wat heb je nodig om het aantal schulden onder jongeren te verminderen?

Om schulden onder jongeren te verminderen en op termijn wellicht zelfs te voorkomen, is een goede voorlichting noodzakelijk.

Gerichte voorlichting kan alleen plaatsvinden op basis van kennis en ervaring uit de praktijk. 
Zo heb je voor een goede voorlichting om te beginnen inzicht nodig. Inzicht in de risicogroepen, de problemen die er in deze groep spelen en de oplossing waar de doelgroep bewust of onbewust naar op zoek is.

Om jongeren voor te bereiden op de financiële uitdagingen in het leven is het belangrijk dat ze op jonge leeftijd leren omgaan met geld. Alleen zo kunnen (problematische) schulden onder jongeren op de lange termijn worden voorkomen.

Een goede voorlichting, met als doel het voorkomen van schulden, kan hier het antwoord bieden. Gebruik daarbij fysiek geld om jongeren het besef mee te geven dat het op kan raken. Een samenwerking met bijvoorbeeld wijkteams kan hier ook van toegevoegde waarde zijn.

Hoe verkrijg je deze inzichten?

Je hebt al veel mensen uit de schulden geholpen. Juist ook jongeren met schulden hebben jouw hulp hard nodig. Hulp op maat, op weg naar een schuldenvrije toekomst. Alle informatie over voormalige en bestaande cliënten heb je opgeslagen in je software voor schuldhulpverlening.  

Deze informatie kun je aanwenden om risicogroepen te identificeren en in een vroeg stadium mee in contact te komen. Op deze manier kun je de toestroom van jongeren met (problematische) schulden op de lange termijn verminderen.

Om te beginnen dien je de eigenschappen te identificeren die jongeren met schulden met elkaar gemeen hebben. We doelen dan niet alleen op opleidingsniveau, maar ook op de specifieke wijken waar jongeren wonen en de bron van inkomsten.

Om deze informatie boven tafel te halen is het belangrijk dat de benodigde informatie direct toegankelijk en op één plek samengevoegd is. Bijvoorbeeld in een dashboard. In een dashboard kun je de cijfers op een begrijpelijke en visuele wijze presenteren. Zo ben je beter in staat om de juiste conclusies te trekken en betrokkenen mee te nemen in het proces.

Alle informatie op één plek voor een succesvol preventiebeleid

Om je te helpen de juiste gegevens samen te brengen hebben wij Stratech Insight ontwikkeld.

Stratech Insight is een gebruiksvriendelijke tool die je de inzichten geeft die je nodig hebt om jongeren met schulden beter en gerichter te bereiken. Met behulp van dashboards en grafieken worden op begrijpelijke en visuele wijze de gegevens getoond die je nodig hebt om het preventiebeleid richting risicogroepen vorm te geven.

Zo krijg je inzicht in:

• Het aandeel jongeren met schulden in je cliëntenbestand

• Welke groepen jongeren een verhoogd risico lopen op schulden

• In welk deel van je gemeente deze jongeren met schulden wonen

• In hoeverre je het in- en uitstroomproces schuldhulpverlening onder controle hebt

• De resultaten van je dienstverlening

• Welke schuldeisers een bovengemiddeld lange reactietijd hebben

• Of er een relatie bestaat tussen inkomensniveau en schuldenlast

De inzichten die je opdoet kun je daarnaast eenvoudig delen met je team. Zo weet iedereen wat er speelt en welke resultaten je reeds hebt behaald.

Een betere bereikbaarheid van de gemeentelijke schuldhulpverlening

Tenslotte speelt de bereikbaarheid van de schuldhulpverlening in jouw gemeente een grote rol. Zo blijkt het voor jongeren die studeren in de praktijk lastig om hulp te vinden bij het oplossen van schulden.

In het verleden moesten jongeren in sommige gevallen zelfs stoppen met hun studie voordat zij in aanmerking kwamen voor hulpverlening. Zo konden ze pas geholpen worden zodra ze beschikbaar waren voor een fulltime baan. De gedachte hierachter was dat ze dan ook direct in staat waren om schulden af te lossen. En dat terwijl een diploma hun kansen op de arbeidsmarkt juist zou vergoten.

Breng in kaart in hoeverre de schuldhulpverlening in jouw gemeente bereikbaar is voor iedereen.
Zijn er drempels voor jongeren met schulden om hulp te zoeken? Neem waar mogelijk eventuele bezwaren weg om de weg naar de hulpverlening voor iedereen te verbeteren.